ĐỘ Ô NHIỄM CỦA MỠ

Trong hầu hết các cơ sở công nghiệp, số lượng thiết bị bôi trơn bằng mỡ nhiều hơn nhiều so với thiết bị sử dụng dầu. Điều này là hợp lý vì 90% thiết bị quay được điều khiển bởi động cơ điện, phần lớn trong số đó sử dụng vòng bi bôi trơn bằng mỡ. Thêm vào đó là các thành phần được bôi trơn bằng mỡ khác và tỷ lệ thiết bị sử dụng dầu mỡ có thể vượt quá 60% ở hầu hết các nhà máy. 

Mặc dù mỡ và dầu hoạt động tương tự ở vùng bôi trơn bằng cách cung cấp lớp màng dầu để ngăn tách các bộ phận chuyển động, nhưng có thể lập luận rằng tác động của ô nhiễm lên các bộ phận được bôi trơn bằng mỡ lớn hơn nhiều so với các bộ phận được bôi trơn bằng dầu vì một lý do đơn giản. Với việc bôi trơn bằng dầu, dầu liên tục được luân chuyển qua vùng tiếp xúc. Trong khi đó, mỡ phần lớn được giữ lại trong vùng tiếp xúc vì đây là một trong những chức năng chính của nó. Do đó, bất kỳ chất bẩn nào xâm nhập vào bộ phận được bôi trơn bằng mỡ sẽ có xu hướng tồn tại trong vùng tiếp xúc, gây ra hiện tượng mài mòn cắt lặp đi lặp lại, ứng suất mỏi và các dạng hỏng hóc khác do các chất bẩn trong mỡ gây ra. 

Không giống như dầu, với mỡ, việc lọc các chất gây ô nhiễm là không thể, tức là các chất gây ô nhiễm có khả năng vẫn nằm trong vỏ máy. Đặc biệt là với các ứng dụng tốc độ cao, điều này có thể gây ra các vấn đề khác khi lượng mỡ được bơm dư thừa vào vỏ máy. Do đó, chìa khóa để kiểm soát ô nhiễm trong các thiết bị được bôi mỡ là ngăn không cho các hạt tạp chất và độ ẩm xâm nhập vào thành phần của mỡ.

Tất cả đều bắt đầu bằng cách bôi mỡ. Hầu hết các thiết bị được bôi trơn đều được bôi trơn thủ công bằng súng bắn mỡ bằng tay hoặc bôi mỡ tự động. Trước khi bôi mỡ, cần lau sạch bình bôi trơn hoặc phụ kiện bằng giẻ sạch. Cần bơm một lượng nhỏ mỡ từ đầu vòi súng mỡ và lau sạch lại. Sau khi hoàn tất việc bôi trơn lại, cần ấn nắp chống bụi trở lại phụ kiện mỡ hoặc, nếu không, cần để lại một ít mỡ trên phụ kiện để tránh phụ kiện bị nhiễm bẩn. Một phương pháp đơn giản khác để loại trừ chất gây ô nhiễm là sử dụng hệ thống bôi trơn tự động. 

KHI LỰA CHỌN SẢN PHẨM

Nếu không có cách xử lý đặc biệt thì ai cũng biết rằng dầu mới không phải là dầu sạch. Điều tương tự cũng đúng đối với dầu mỡ. Để giảm thiểu lượng ô nhiễm trong dầu mới, một bước đơn giản là mua chất bôi trơn trong thùng chứa có kích thước nhỏ nhất phù hợp với thể tích cần thiết. Mỡ được cung cấp dưới dạng dùng một lần. các tuýp nhỏ có thể sẽ sạch hơn mỡ được phân phối từ thùng đựng mỡ số lượng lớn.

Hình 1: Biểu đồ thể hiện lượng tạp chất dạng hạt điển hình trong các mẫu mỡ khác nhau. Nguồn: Rich Wurzbach, Phòng thí nghiệm MRG, York, PA 

Vậy mỡ mới sạch hay bẩn như thế nào? Hình 1 cho thấy kết quả từ việc thử nghiệm một số loại mỡ bôi trơn mới, chưa qua sử dụng của nhiều nhà sản xuất chất bôi trơn. Thử nghiệm liên quan đến việc đo các hạt tạp chất trong mỡ bằng thiết bị hình ảnh quang học có khả năng báo cáo kích thước và hình dạng hạt và ghi lại bằng trọng lượng số miligam hạt lớn hơn 25 micron/gram dầu mỡ. Dữ liệu cho thấy sự chênh lệch lớn về độ sạch của dầu mỡ mới từ mức dưới 0,1 mg/gram mỡ đến hơn 10 mg/gram, tương đương hơn 10% tổng trọng lượng dầu mỡ. 

Hình 2: Biểu đồ thể hiện hàm lượng nước điển hình trong các mẫu mỡ bôi trơn khác nhau. Nguồn: Rich Wurzbach, Phòng thí nghiệm MRG, York, PA 

Câu chuyện tương tự cũng đúng đối với việc xuất hiện nước ở trong mỡ. Hình 2 cho thấy lượng nước có trong một số loại mỡ bôi trơn mới. Một lần nữa, có rất nhiều mức độ ô nhiễm từ mức nhỏ 300 ppm trong nước đến hơn 15.000 ppm, hay 1,5% theo thể tích. Với nước, loại chất làm đặc và thành phần mỡ rõ ràng đóng một vai trò nào đó. Trong khi một số chất làm đặc, chẳng hạn như polyurea, có khả năng chống nước một cách tự nhiên, thì những chất khác, đặc biệt là mỡ gốc canxi, lại có ái lực với nước.

Ngoài việc làm nổi bật sự đa dạng của các chất gây ô nhiễm được tìm thấy trong các loại mỡ bôi trơn mới, điều thú vị không kém là so sánh các loại mỡ bôi trơn có công thức tương tự từ các nhà cung cấp khác nhau. Ví dụ: so sánh hàm lượng hạt tạp chất và độ ẩm từ hai loại mỡ bôi trơn lithium complex khác nhau—cho đến nay là loại mỡ bôi trơn đa năng phổ biến nhất được sử dụng trong công nghiệp—cho thấy rằng một số loại mỡ được sản xuất có chứa chất ô nhiễm cao hơn từ 10 đến 15 lần so với dầu mỡ từ các nhà cung cấp khác. 

Câu hỏi rõ ràng nhất là “Tại sao mỡ mới lại bẩn như vậy?” Cũng giống như dầu, câu trả lời nằm ở quy trình sản xuất. Mỡ thường được làm trong lò đun mỡ. Trong khi một số lò được đóng kín và hoạt động như một quy trình liên tục thì một số lò khác được sản xuất theo quy trình hàng loạt, só khách lại được để mở với môi trường xung quanh. 

Ngay cả thiết bị sản xuất cũng có thể tạo ra vấn đề. Tác giả của dữ liệu được trình bày trong Hình 1 và 2 đã báo cáo rằng một loại mỡ bôi trơn mới bị ô nhiễm nặng cho thấy hàm lượng các hạt sắt chiếm ưu thế cao bất thường. Khi kiểm tra thêm, người ta xác định rằng bơm bánh răng dùng để phân phối dầu mỡ mới vào thùng chứa để phân phối đã bị mòn, đưa các hạt sắt vào dầu mỡ mới! 

Với hơn 50% thiết bị trong nhà máy được bôi trơn bằng dầu mỡ, có lẽ đã đến lúc chúng ta chú ý hơn đến việc làm sạch dầu mỡ trước khi bôi trơn lại những tài sản quan trọng. 

>Xem thêm về các sản phẩm mỡ cao cấp tới từ thương hiệu Molykote tại ĐÂY